NGHỊ QUYẾT THÍ ĐIỂM THỊ TRƯỜNG TÀI SẢN MÃ HÓA CỦA VIỆT NAM (PHẦN 1)

Nghị quyết này lần đầu tiên giới thiệu chương trình thí điểm cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, cung cấp chi tiết về khung pháp lý và hướng dẫn vận hành, định nghĩa các thuật ngữ chính như "tài sản số" và "tài sản mã hóa", đồng thời quy định ai có thể tham gia (bao gồm các tổ chức và cá nhân Việt Nam và nước ngoài). Đặc biệt hơn, Nghị quyết có hiệu lực ngay lập tức từ ngày 09/09/2025 với thời gian thí điểm kéo dài 5 năm.

Trong bài viết này, chúng tôi giới thiệu một số yếu tố chính của Nghị quyết giúp nhà đầu tư nắm bắt thông tin và chuẩn bị đồng hành cùng khung pháp lý đột phá về tài sản mã hóa do Chính phủ Việt Nam ban hành.

I. Nguyên tắc chung và Định nghĩa

• Phạm vi: Nghị quyết áp dụng cho các nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa, nhà phát hành tài sản mã hóa, các tổ chức và cá nhân Việt Nam và nước ngoài tham gia thị trường, cùng các cơ quan liên quan khác.

• Định nghĩa: Theo Nghị quyết, "tài sản mã hóa" được định nghĩa là một loại tài sản số sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ số tương tự để xác thực trong quá trình tạo lập, phát hành, lưu trữ và chuyển giao.

• Tài sản số: Là tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự, được biểu thị dưới dạng dữ liệu số. Tài sản này được tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bằng công nghệ số trong môi trường điện tử.

• Tài sản mã hóa: Là loại tài sản số cụ thể, sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ số tương tự để xác thực trong việc tạo lập, phát hành, lưu trữ và chuyển giao.

Nghị quyết quy định rõ ràng rằng, tài sản mã hóa không bao gồm chứng khoán, tiền tệ pháp định dưới dạng số và các tài sản tài chính khác theo định nghĩa của pháp luật dân sự và tài chính.

• Nguyên tắc thí điểm: Việc triển khai dựa trên nguyên tắc thận trọng, kiểm soát, lộ trình phù hợp, an toàn, minh bạch, hiệu quả, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người tham gia. Phải tuân thủ pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế. Bộ Tài chính có thể đình chỉ hoặc chấm dứt hoạt động nếu phát sinh rủi ro đối với tài chính, tiền tệ, trật tự xã hội hoặc lợi ích công cộng.

• Tiền tệ: Tất cả các hoạt động chào bán, phát hành, giao dịch và thanh toán tài sản mã hóa phải được thực hiện bằng đồng Việt Nam (VND).

• Mục đích: Tài sản mã hóa được quy định để phục vụ cho mục đích trao đổi hoặc đầu tư.

• Thuế: Các giao dịch, chuyển nhượng và kinh doanh liên quan đến tài sản mã hóa sẽ áp dụng chính sách thuế tương tự như chứng khoán cho đến khi có chính sách thuế riêng cho tài sản mã hóa.

II. Các yêu cầu chính đối với Nhà đầu tư (Trong nước và Nước ngoài)

1. Mở tài khoản: Cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có thể mở tài khoản tại các nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa được Bộ Tài chính cấp phép để lưu ký, mua bán tài sản mã hóa. Mỗi nhà cung cấp dịch vụ chỉ cho phép một tài khoản cho mỗi nhà đầu tư.

2. Giao dịch qua các tổ chức được cấp phép: Sau 6 tháng kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ đầu tiên được cấp phép, nhà đầu tư trong nước giao dịch tài sản mã hóa ngoài các nhà cung cấp được cấp phép sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Nhà đầu tư nước ngoài - Tài khoản chuyên dụng: Nhà đầu tư nước ngoài phải mở tài khoản thanh toán chuyên dụng bằng VND tại ngân hàng được cấp phép tại Việt Nam để thực hiện tất cả các giao dịch mua và bán tài sản mã hóa.

a/ Các giao dịch được phép: Tài khoản này có thể dùng để nhận tiền bán ngoại tệ, nhận chuyển khoản từ các tài khoản VND khác, nhận tiền bán tài sản mã hóa, nhận lãi và chuyển số dư. Đồng thời có thể dùng để thanh toán liên quan đến mua tài sản mã hóa, chuyển tiền sang tài khoản VND khác, mua ngoại tệ để chuyển ra nước ngoài, chuyển số dư sang tài khoản mới và chi trả phí dịch vụ.

b/ Trách nhiệm của ngân hàng: Ngân hàng phải kiểm tra hồ sơ, đảm bảo sử dụng dịch vụ ngoại hối đúng mục đích, xây dựng quy định nội bộ về tài khoản chuyên dụng và tuân thủ các quy định AML/CFT/PFWMD. Ngân hàng cũng phải gửi báo cáo quý cho Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước về các luồng tiền vào, ra tài khoản này.

c/ Trách nhiệm của nhà đầu tư: Nhà đầu tư nước ngoài chịu trách nhiệm về tính xác thực và hợp pháp của hồ sơ gửi ngân hàng và kê khai trung thực các giao dịch.

• Quyền của nhà đầu tư: Nhà đầu tư có quyền mở tài khoản (mỗi nhà cung cấp dịch vụ một tài khoản), yêu cầu giải quyết và bồi thường thiệt hại từ nhà cung cấp dịch vụ và nhà phát hành, tiếp cận thông tin công khai và được bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

• Tự chịu trách nhiệm: Nhà đầu tư chịu hoàn toàn trách nhiệm cho các quyết định đầu tư tài sản mã hóa của mình.

III. Hậu quả pháp lý đối với việc giao dịch trái phép tài sản mã hóa

Tổ chức và cá nhân vi phạm quy định pháp luật liên quan đến tài sản mã hóa và thị trường tài sản mã hóa sẽ bị xử lý theo mức độ, từ phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự.

a/ Vi phạm chung: Các hành vi vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật hình sự hoặc hành chính. Các hành vi vi phạm, mức độ, hình thức xử phạt và thẩm quyền xử phạt sẽ do Chính phủ quy định.

b/ Giao dịch trái phép của nhà đầu tư trong nước: Sau 6 tháng kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa đầu tiên được cấp phép, nhà đầu tư trong nước giao dịch tài sản mã hóa không thông qua nhà cung cấp được cấp phép của Bộ Tài chính sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự tùy theo mức độ vi phạm.

c/ Quy định trong tương lai: Bộ Tài chính chủ trì trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực tài sản mã hóa và thị trường tài sản mã hóa. Bộ Công an phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, thẩm định và ban hành quy định về các vi phạm hình sự, hình thức, mức độ xử phạt, thu hồi tài sản mã hóa bất hợp pháp và các biện pháp khắc phục nếu cần thiết.

IV. Dịch vụ của ALTAS tại Việt Nam

• Đăng ký kinh doanh: bao gồm Thành lập công ty, Đăng ký đầu tư và Tuân thủ sau đăng ký: Chúng tôi cung cấp hướng dẫn về các nghĩa vụ sau đăng ký, chẳng hạn như đăng ký thuế, đăng ký bảo hiểm xã hội và Dịch vụ thư ký doanh nghiệp;

• Giấy phép hoạt động/Giấy phép Chuyên ngành: Chúng tôi hỗ trợ xin giấy phép hoạt động cho các hoạt động kinh doanh cụ thể và các ngành được quản lý như sản xuất, thương mại, dịch vụ, thương mại điện tử, Y tế, Giáo dục hoặc Thực phẩm & Đồ uống (nhà hàng) v.v.;

• Dịch vụ Thuế & Kế toán: Chúng tôi hỗ trợ mọi khía cạnh về tuân thủ thuế, dịch vụ ghi sổ, đóng bảo hiểm xã hội và tuân thủ các quy định về lao động. Chúng tôi cũng hỗ trợ Giải quyết Thuế và Hoàn thuế cho các doanh nghiệp bao gồm đàm phán với cơ quan thuế và giải quyết mọi khoản nợ thuế chưa thanh toán;

• Bảo vệ dữ liệu cá nhân: ALTAS hỗ trợ tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu, bao gồm soạn thảo và rà soát Đánh giá Tác động Bảo vệ Dữ liệu (DPIAs), Thỏa thuận Xử lý/Chuyển giao Dữ liệu, Chính sách Quyền Riêng tư và các tài liệu cần thiết theo Nghị định Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân (PDPD).

• Giải quyết tranh chấp bao gồm Tố tụng Tòa án, Hòa giải, Trọng tài thương mại; và

• Dịch vụ tư vấn pháp lý thường xuyên theo yêu cầu của khách hàng.

V. Kết luận

ALTAS LAW cam kết hỗ trợ nhà đầu tư và doanh nghiệp trong giai đoạn biến động này. Xin liên hệ ông Long Nguyễn - Giám đốc điều hành qua email long.nguyen@altas.vn hoặc ông Chris Lương – Luật sư Thành viên qua email chris.luong@altas.vn để được hỗ trợ.

Bản quyền © 2025 ALTAS LAW. Mọi quyền được bảo lưu. Tài liệu và nội dung này là tài sản độc quyền của ALTAS LAW. Việc sử dụng nội dung này không tạo ra quan hệ hợp đồng hay quan hệ luật sư - khách hàng giữa ALTAS LAW và bất kỳ cá nhân nào. Nội dung chỉ phục vụ mục đích thông tin và có thể không phản ánh các thay đổi pháp lý mới nhất. Vui lòng tư vấn pháp lý trước khi ra quyết định hay hành động dựa trên tài liệu này. ALTAS LAW không đảm bảo độ chính xác và không chịu trách nhiệm về mọi hậu quả từ việc sử dụng nội dung này. Nội dung có thể liên kết tới các trang web bên ngoài mà ALTAS LAW không chịu trách nhiệm.

Nghị quyết này lần đầu tiên giới thiệu chương trình thí điểm cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, cung cấp chi tiết về khung pháp lý và hướng dẫn vận hành, định nghĩa các thuật ngữ chính như "tài sản số" và "tài sản mã hóa", đồng thời quy định ai có thể tham gia (bao gồm các tổ chức và cá nhân Việt Nam và nước ngoài). Đặc biệt hơn, Nghị quyết có hiệu lực ngay lập tức từ ngày 09/09/2025 với thời gian thí điểm kéo dài 5 năm.

Trong bài viết này, chúng tôi giới thiệu một số yếu tố chính của Nghị quyết giúp nhà đầu tư nắm bắt thông tin và chuẩn bị đồng hành cùng khung pháp lý đột phá về tài sản mã hóa do Chính phủ Việt Nam ban hành.

I. Nguyên tắc chung và Định nghĩa

• Phạm vi: Nghị quyết áp dụng cho các nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa, nhà phát hành tài sản mã hóa, các tổ chức và cá nhân Việt Nam và nước ngoài tham gia thị trường, cùng các cơ quan liên quan khác.

• Định nghĩa: Theo Nghị quyết, "tài sản mã hóa" được định nghĩa là một loại tài sản số sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ số tương tự để xác thực trong quá trình tạo lập, phát hành, lưu trữ và chuyển giao.

• Tài sản số: Là tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự, được biểu thị dưới dạng dữ liệu số. Tài sản này được tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bằng công nghệ số trong môi trường điện tử.

• Tài sản mã hóa: Là loại tài sản số cụ thể, sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ số tương tự để xác thực trong việc tạo lập, phát hành, lưu trữ và chuyển giao.

Nghị quyết quy định rõ ràng rằng, tài sản mã hóa không bao gồm chứng khoán, tiền tệ pháp định dưới dạng số và các tài sản tài chính khác theo định nghĩa của pháp luật dân sự và tài chính.

• Nguyên tắc thí điểm: Việc triển khai dựa trên nguyên tắc thận trọng, kiểm soát, lộ trình phù hợp, an toàn, minh bạch, hiệu quả, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người tham gia. Phải tuân thủ pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế. Bộ Tài chính có thể đình chỉ hoặc chấm dứt hoạt động nếu phát sinh rủi ro đối với tài chính, tiền tệ, trật tự xã hội hoặc lợi ích công cộng.

• Tiền tệ: Tất cả các hoạt động chào bán, phát hành, giao dịch và thanh toán tài sản mã hóa phải được thực hiện bằng đồng Việt Nam (VND).

• Mục đích: Tài sản mã hóa được quy định để phục vụ cho mục đích trao đổi hoặc đầu tư.

• Thuế: Các giao dịch, chuyển nhượng và kinh doanh liên quan đến tài sản mã hóa sẽ áp dụng chính sách thuế tương tự như chứng khoán cho đến khi có chính sách thuế riêng cho tài sản mã hóa.

II. Các yêu cầu chính đối với Nhà đầu tư (Trong nước và Nước ngoài)

1. Mở tài khoản: Cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có thể mở tài khoản tại các nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa được Bộ Tài chính cấp phép để lưu ký, mua bán tài sản mã hóa. Mỗi nhà cung cấp dịch vụ chỉ cho phép một tài khoản cho mỗi nhà đầu tư.

2. Giao dịch qua các tổ chức được cấp phép: Sau 6 tháng kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ đầu tiên được cấp phép, nhà đầu tư trong nước giao dịch tài sản mã hóa ngoài các nhà cung cấp được cấp phép sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Nhà đầu tư nước ngoài - Tài khoản chuyên dụng: Nhà đầu tư nước ngoài phải mở tài khoản thanh toán chuyên dụng bằng VND tại ngân hàng được cấp phép tại Việt Nam để thực hiện tất cả các giao dịch mua và bán tài sản mã hóa.

a/ Các giao dịch được phép: Tài khoản này có thể dùng để nhận tiền bán ngoại tệ, nhận chuyển khoản từ các tài khoản VND khác, nhận tiền bán tài sản mã hóa, nhận lãi và chuyển số dư. Đồng thời có thể dùng để thanh toán liên quan đến mua tài sản mã hóa, chuyển tiền sang tài khoản VND khác, mua ngoại tệ để chuyển ra nước ngoài, chuyển số dư sang tài khoản mới và chi trả phí dịch vụ.

b/ Trách nhiệm của ngân hàng: Ngân hàng phải kiểm tra hồ sơ, đảm bảo sử dụng dịch vụ ngoại hối đúng mục đích, xây dựng quy định nội bộ về tài khoản chuyên dụng và tuân thủ các quy định AML/CFT/PFWMD. Ngân hàng cũng phải gửi báo cáo quý cho Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước về các luồng tiền vào, ra tài khoản này.

c/ Trách nhiệm của nhà đầu tư: Nhà đầu tư nước ngoài chịu trách nhiệm về tính xác thực và hợp pháp của hồ sơ gửi ngân hàng và kê khai trung thực các giao dịch.

• Quyền của nhà đầu tư: Nhà đầu tư có quyền mở tài khoản (mỗi nhà cung cấp dịch vụ một tài khoản), yêu cầu giải quyết và bồi thường thiệt hại từ nhà cung cấp dịch vụ và nhà phát hành, tiếp cận thông tin công khai và được bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

• Tự chịu trách nhiệm: Nhà đầu tư chịu hoàn toàn trách nhiệm cho các quyết định đầu tư tài sản mã hóa của mình.

III. Hậu quả pháp lý đối với việc giao dịch trái phép tài sản mã hóa

Tổ chức và cá nhân vi phạm quy định pháp luật liên quan đến tài sản mã hóa và thị trường tài sản mã hóa sẽ bị xử lý theo mức độ, từ phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự.

a/ Vi phạm chung: Các hành vi vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật hình sự hoặc hành chính. Các hành vi vi phạm, mức độ, hình thức xử phạt và thẩm quyền xử phạt sẽ do Chính phủ quy định.

b/ Giao dịch trái phép của nhà đầu tư trong nước: Sau 6 tháng kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa đầu tiên được cấp phép, nhà đầu tư trong nước giao dịch tài sản mã hóa không thông qua nhà cung cấp được cấp phép của Bộ Tài chính sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự tùy theo mức độ vi phạm.

c/ Quy định trong tương lai: Bộ Tài chính chủ trì trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực tài sản mã hóa và thị trường tài sản mã hóa. Bộ Công an phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, thẩm định và ban hành quy định về các vi phạm hình sự, hình thức, mức độ xử phạt, thu hồi tài sản mã hóa bất hợp pháp và các biện pháp khắc phục nếu cần thiết.

IV. Dịch vụ của ALTAS tại Việt Nam

• Đăng ký kinh doanh: bao gồm Thành lập công ty, Đăng ký đầu tư và Tuân thủ sau đăng ký: Chúng tôi cung cấp hướng dẫn về các nghĩa vụ sau đăng ký, chẳng hạn như đăng ký thuế, đăng ký bảo hiểm xã hội và Dịch vụ thư ký doanh nghiệp;

• Giấy phép hoạt động/Giấy phép Chuyên ngành: Chúng tôi hỗ trợ xin giấy phép hoạt động cho các hoạt động kinh doanh cụ thể và các ngành được quản lý như sản xuất, thương mại, dịch vụ, thương mại điện tử, Y tế, Giáo dục hoặc Thực phẩm & Đồ uống (nhà hàng) v.v.;

• Dịch vụ Thuế & Kế toán: Chúng tôi hỗ trợ mọi khía cạnh về tuân thủ thuế, dịch vụ ghi sổ, đóng bảo hiểm xã hội và tuân thủ các quy định về lao động. Chúng tôi cũng hỗ trợ Giải quyết Thuế và Hoàn thuế cho các doanh nghiệp bao gồm đàm phán với cơ quan thuế và giải quyết mọi khoản nợ thuế chưa thanh toán;

• Bảo vệ dữ liệu cá nhân: ALTAS hỗ trợ tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu, bao gồm soạn thảo và rà soát Đánh giá Tác động Bảo vệ Dữ liệu (DPIAs), Thỏa thuận Xử lý/Chuyển giao Dữ liệu, Chính sách Quyền Riêng tư và các tài liệu cần thiết theo Nghị định Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân (PDPD).

• Giải quyết tranh chấp bao gồm Tố tụng Tòa án, Hòa giải, Trọng tài thương mại; và

• Dịch vụ tư vấn pháp lý thường xuyên theo yêu cầu của khách hàng.

V. Kết luận

ALTAS LAW cam kết hỗ trợ nhà đầu tư và doanh nghiệp trong giai đoạn biến động này. Vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email contact@altas.vn để thảo luận cụ thể.

Bản quyền © 2025 ALTAS LAW. Mọi quyền được bảo lưu. Tài liệu và nội dung này là tài sản độc quyền của ALTAS LAW. Việc sử dụng nội dung này không tạo ra quan hệ hợp đồng hay quan hệ luật sư - khách hàng giữa ALTAS LAW và bất kỳ cá nhân nào. Nội dung chỉ phục vụ mục đích thông tin và có thể không phản ánh các thay đổi pháp lý mới nhất. Vui lòng tư vấn pháp lý trước khi ra quyết định hay hành động dựa trên tài liệu này. ALTAS LAW không đảm bảo độ chính xác và không chịu trách nhiệm về mọi hậu quả từ việc sử dụng nội dung này. Nội dung có thể liên kết tới các trang web bên ngoài mà ALTAS LAW không chịu trách nhiệm.

---

Viết bởi: Lê Quang Lâm - Luật sư Thành viên tại ALTAS Law 
Ngày: 11/09/2025