QUY ĐỊNH VỀ TIỀN LƯƠNG LÀM CĂN CỨ ĐÓNG BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC 

I. Giới thiệu 

Ngày 05/09/2025, Cục Tiền lương và Bảo hiểm xã hội, thuộc Bộ Nội vụ, đã ban hành văn bản số 1198/CTL&BHXH-BHXH nhằm trả lời thắc mắc của Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham Vietnam) liên quan đến tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc theo quy định tại Nghị định số 158/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 25/06/2025. Văn bản này cung cấp hướng dẫn chi tiết về các thành phần tiền lương phải đóng BHXH, dựa trên Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15 và các văn bản hướng dẫn liên quan, nhằm đảm bảo thực thi nhất quán trong cộng đồng doanh nghiệp. 

II. Nội dung chính 

1. Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc 

Theo Công văn số 1198/CTL&BHXH-BHXH, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định bao gồm ba thành phần chính: 

(i) Mức lương theo công việc hoặc chức danh: Được xác định dựa trên thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng theo Điều 93 Bộ luật Lao động 2019 và được thỏa thuận trong hợp đồng lao động. 

(ii) Các khoản phụ cấp lương: Bao gồm các khoản bù đắp yếu tố điều kiện lao động, tính chất phức tạp của công việc, điều kiện sinh hoạt, hoặc mức độ thu hút lao động mà mức lương cơ bản chưa tính đến hoặc tính chưa đầy đủ, cũng được thỏa thuận trong hợp đồng lao động. 

(iii) Các khoản bổ sung khác: Là các khoản tiền cụ thể, thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương, được thỏa thuận trong hợp đồng lao động. 

2. Phân biệt với chế độ và phúc lợi khác 

Các chế độ và phúc lợi khác, nếu được ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo khoản 5 Điều 3 Thông tư số 10/2020/TT-BLĐTBXH, không được tính vào tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Điều này đảm bảo rằng chỉ các khoản lương có tính chất cố định và liên quan trực tiếp đến công việc được sử dụng để tính đóng góp BHXH. 

III. Nhận định  

Công văn 1198 khẳng định lại quy định của Luật BHXH 2024 và Nghị định 158/2025/NĐ-CP, phân biệt rạch ròi các khoản lương, phụ cấp, bổ sung mang tính thường xuyên (có tính chất tiền lương) với các khoản phúc lợi, chế độ khác (không mang tính tiền lương). 

Việc phân loại rõ ràng này có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định nghĩa vụ đóng BHXH của người sử dụng lao động và quyền lợi BHXH của người lao động. 

Công văn được ban hành trên cơ sở trả lời Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam, nhưng có thể được áp dụng như một hướng dẫn tham chiếu chung cho các doanh nghiệp. 

IV. Kết luận và khuyến nghị 

Công văn số 1198/CTL&BHXH-BHXH ngày 05/9/2025 đã làm rõ phạm vi tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc, đồng thời khẳng định rằng các khoản phúc lợi và chế độ không mang tính chất tiền lương sẽ không được tính vào căn cứ đóng. Đây là cơ sở quan trọng để doanh nghiệp phân định rõ ràng giữa các khoản phải đóng và không phải đóng BHXH, đảm bảo tuân thủ Luật BHXH 2024 và Nghị định 158/2025/NĐ-CP. 

Trên cơ sở đó, doanh nghiệp được khuyến nghị: 

• Cập nhật, phân loại rõ các khoản lương, phụ cấp, bổ sung để xác định chính xác căn cứ đóng BHXH. 

• Xây dựng và ban hành thang, bảng lương, phụ cấp theo đúng Điều 93 Bộ luật Lao động; ghi nhận cụ thể trong hợp đồng lao động. 

ALTAS có thể hỗ trợ như thế nào? 

ALTAS LAW cung cấp các gói dịch vụ pháp lý và kế toán, thuế toàn diện được thiết kế để hỗ trợ liền mạch trong giai đoạn chuyển đổi này:  

• Dịch vụ Kế toán và Thuế: Chúng tôi cung cấp dịch vụ kế toán và thuế để giúp doanh nghiệp quản lý các tác động tài chính, bao gồm lập kế hoạch thuế, quyết toán thuế, thanh tra thuế và hỗ trợ hoàn thuế. 

• Giấy phép & Tuân thủ Quy định: Chúng tôi sẽ rà soát tỉ mỉ các giấy phép hiện có, tư vấn về các sửa đổi hoặc gia hạn cần thiết, và hướng dẫn quy trình xin cấp giấy phép/phê duyệt. Đội ngũ của chúng tôi cũng sẽ đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ tất cả các thay đổi quy định liên quan. 

 Vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email contact@altas.vn để thảo luận cụ thể. 

--

Bài viết được thực hiện bởi: 

Thành viên, giám đốc điều hành tại ALTAS Accounting - Nguyễn Nhạc Thiên Ân & Trợ lý pháp lý cao cấp tại ALTAS Law - Trần Anh Hoàng 

Ngày xuất bản: 11/9/2025