[CẬP NHẬT PHÁP LÝ] CÁC ĐIỂM MỚI NỔI BẬT CỦA LUẬT CÔNG CHỨNG 2024

GIỚI THIỆU 

Luật Công chứng số 46/2024/QH15 (“Luật Công chứng 2024”) gồm 08 chương, 76 điều, được Quốc hội thông qua ngày 26/11/2024 và có hiệu lực từ 01/7/2025. Luật được xây dựng nhằm giải quyết các hạn chế tồn tại sau 10 năm thực thi Luật 2014, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số hoạt động công chứng.

NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT CÔNG CHỨNG 2024

1. Chụp ảnh & lưu trữ khi ký văn bản công chứng

Theo Khoản 1 Điều 50 của Luật, và được triển khai qua Điều 46 Nghị định 104/2025/NĐ‑CP, bắt buộc chụp ảnh quá trình ký văn bản trước mặt công chứng viên.

Ảnh phải thể hiện rõ ràng sắc nét, không dễ bay màu hoặc phai mực; không được cắt ghép, chỉnh sửa, thêm, bớt chi tiết hoặc bối cảnh, in ra giấy A4 (màu, hoặc trắng‑đen; nếu in ảnh chuyên dụng: tối thiểu 13×18 cm).

Người làm chứng, phiên dịch cũng phải ký & điểm chỉ và được chụp ảnh tương tự như quy định đối với người ký văn bản; tư liệu hình ảnh là phần không thể thiếu của hồ sơ, được bảo quản theo Luật (30 năm với giao dịch bất động sản, 10 năm với giao dịch khác).

2. Chính thức công nhận các hình thức công chứng điện tử

Luật xác lập hai loại công chứng điện tử:

• Trực tiếp: là việc người yêu cầu công chứng giao kết giao dịch trước sự chứng kiến trực tiếp của công chứng viên; công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.

• Trực tuyến: là việc các bên tham gia giao dịch có yêu cầu công chứng không có mặt tại cùng một địa điểm và giao kết giao dịch thông qua phương tiện trực tuyến trước sự chứng kiến trực tiếp của công chứng viên; công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.

Văn bản được cấp có giá trị pháp lý tương đương bản giấy, phù hợp tiêu chuẩn điện tử, chuyển đổi linh hoạt giữa giấy và điện tử.

3. Giới hạn tuổi hành nghề & đào tạo

Công chứng viên đến hạn 70 tuổi sẽ đương nhiên miễn nhiệm; nếu đã quá 70 tuổi khi Luật có hiệu lực, được phép tiếp tục hành nghề tối đa 2 năm. Nếu công chứng viên từ đủ 68 đến đủ 70 tuổi tại ngày Luật có hiệu lực thì được hành nghề công chứng đến khi đủ 72 tuổi.

4. Bảo hiểm nghề nghiệp & trách nhiệm bồi thường

Công chứng viên và tổ chức hành nghề bắt buộc phải mua và duy trì bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp. Hồ sơ bảo hiểm phải được thông báo với Sở Tư pháp trong 10 ngày kể từ khi cấp hoặc thay đổi.

Dù nghỉ việc hay hủy hợp đồng hành nghề, công chứng viên vẫn có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại nếu gây hậu quả do lỗi trong quá trình hành nghề.

5. Mở rộng phạm vi công chứng & bỏ chứng thực bản dịch

Luật công nhận công chứng đối với một số loại văn bản hành chính (ngoài hợp đồng dân sự). Bỏ quy định công chứng bản dịch — thay vào đó chỉ chứng thực chữ ký người dịch khi cần thiết.

NHỮNG THUẬN LỢI VÀ THÁCH THỨC MÀ DOANH NGHIỆP CẦN PHẢI LƯU Ý

Luật 2024 đã được đánh giá là mang lại nhiều tích cực như công chứng điện tử mở ra giao dịch nhanh hơn, giảm chi phí, tăng tính liên kết qua hạ tầng số, Tăng cường minh bạch, bảo vệ tốt hơn người dùng, nâng cao uy tín ngành, các quy định mới góp phần chuẩn hóa chuyên môn, trách nhiệm, giảm rủi ro hành nghề

Tuy nhiên, cũng cần phải xác định rằng những thay đổi như trên sẽ tạo nên những khó khăn thách thức cho doanh nghiệp. Như việc chi phí triển khai hệ thống ghi hình, ký số, lưu trữ định dạng đa phương tiện có thể tăng cao. Áp lực bảo hiểm định kỳ, trách nhiệm bồi thường kéo dài có thể khiến công chứng viên và tổ chức dè dặt khi xử lý hồ sơ khó, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

ALTAS CÓ THỂ HỖ TRỢ NHƯ THẾ NÀO?

ALTAS LAW cung cấp các gói dịch vụ pháp lý và kế toán, thuế toàn diện được thiết kế để hỗ trợ liền mạch trong giai đoạn chuyển đổi này:

• Dịch vụ Kế toán và Thuế: Chúng tôi cung cấp dịch vụ kế toán và thuế để giúp doanh nghiệp của Quý vị quản lý các tác động tài chính của những cải cách này, bao gồm lập kế hoạch thuế, báo cáo và tuân thủ.

• Giấy phép & Tuân thủ Quy định: Chúng tôi sẽ rà soát tỉ mỉ các giấy phép và giấy phép hiện có của Quý vị, tư vấn về các sửa đổi hoặc gia hạn cần thiết, và hướng dẫn Quý vị qua quy trình xin cấp bất kỳ phê duyệt mới nào. Đội ngũ của chúng tôi cũng sẽ đảm bảo Quý vị tuân thủ tất cả các thay đổi quy định liên quan.

Vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email contact@altas.vn để thảo luận cụ thể.

--

Bài viết được thực hiện bởi: 

 Luật sư Thành viên tại ALTAS Law - Lê Quang Lâm & Trợ lý pháp lý cao cấp tại ALTAS Law - Nguyễn Trần Ngọc Thạch 

Ngày xuất bản: 18/7/2025