Nghị định 147/2024/NĐ-CP về quản lý dịch vụ internet và thông tin trên mạng – Phần 2: Tác động đối với lĩnh vực mạng xã hội, trang thông tin điện tử trên mạng

Nghị định 147/2024/NĐ-CP (Nghị định 147) về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng của Việt Nam có hiệu lực thi hành từ ngày 25/12/2024, sẽ có tác động đến các tổ chức trong và ngoài nước tham gia quản lý, cung cấp hoặc sử dụng các dịch vụ internet và thông tin trực tuyến như nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội, nhà cung cấp ứng dụng trực tuyến, cửa hàng ứng dụng và nhà cung cấp dịch vụ trò chơi trực tuyến.

Các tác động của Nghị định 147 đối với cá nhân, doanh nghiệp hoạt động/sử dụng mạng xã hội, trang thông tin điện tử

(i) Theo Nghị định 147, mạng xã hội nước ngoài được định nghĩa là tổ chức nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới (Điều 24.6.a). Các tổ chức nước ngoài cung cấp dịch vụ mạng xã hội cho người dùng tại Việt Nam sẽ phải chịu các nghĩa vụ bổ sung ngoài các nghĩa vụ được quy định trong Nghị định 72 nếu họ sử dụng dịch vụ cho thuê chỗ lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam hoặc thu hút trung bình hơn 100.000 lượt truy cập hàng tháng từ Việt Nam (tính theo giai đoạn sáu tháng liên tiếp). Các nghĩa vụ bổ sung này bao gồm thông báo thông tin liên lạc cho Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam (“MIC”) và hợp tác với MIC trong việc xử lý các vi phạm (Điều 23.3.a):

· Nhà cung cấp phải lưu giữ thông tin liên quan đến người sử dụng dịch vụ từ Việt Nam khi họ đăng ký tài khoản, bao gồm họ tên đầy đủ, ngày sinh và số điện thoại di động hoặc số nhận dạng cá nhân đã đăng ký tại Việt Nam. Trong trường hợp người dùng dưới 16 tuổi, tài khoản phải được đăng ký bằng thông tin của cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp, những người này cũng sẽ chịu trách nhiệm theo dõi hoạt động của người dùng (Điều 23.3.đ).

· Quy trình xác thực tài khoản quy định rằng tài khoản người sử dụng dịch vụ phải được xác minh bằng số điện thoại di động đã đăng ký tại Việt Nam hoặc trong trường hợp không có số điện thoại di động tại Việt Nam thì phải sử dụng số nhận dạng cá nhân (Điều 23.3.e).

· Đối với các hoạt động phát trực tiếp thương mại (livestream), tài khoản phải trải qua xác minh thông qua số nhận dạng cá nhân. Các chức năng đăng bài, bình luận, phát trực tiếp và chia sẻ nội dung chỉ dành riêng cho các tài khoản đã xác minh (Điều 23.3.e).

· Về vấn đề bảo vệ trẻ em, các nhà cung cấp phải phân loại và dán nhãn nội dung được coi là không phù hợp với trẻ vị thành niên và thực hiện các biện pháp an toàn trực phù hợp (Điều 23.3.g).

· Các nền tảng trực tuyến phải: 1) hợp tác với các cơ quan chức năng Việt Nam để cung cấp các công cụ tìm kiếm nội dung (Điều 23.3.n); 2) quét nội dung theo chỉ dẫn (Điều 23.3.m); và 3) thiết lập thỏa thuận với các cơ quan báo chí Việt Nam để sử dụng phương tiện truyền thông.

· Về các yêu cầu tuân thủ và báo cáo, các nhà cung cấp có nghĩa vụ phổ biến thông tin liên quan đến luật pháp Việt Nam liên quan đến việc sử dụng internet và an ninh mạng cho người dùng và nộp báo cáo thường niên cho MIC chậm nhất là ngày 25 tháng 11 hàng năm (Điều 23.3.q). Đặc biệt lưu ý, các nhà cung cấp nước ngoài không thông báo cho MIC về thông tin liên lạc của họ sẽ bị cấm cung cấp chức năng phát trực tiếp hoặc tham gia vào các hoạt động tạo doanh thu nhắm vào người dùng tại Việt Nam.

(ii) Nghị định 147 hạn chế việc sử dụng tên miền (domain name) “ .vn” không được giống hoặc trùng với tên cơ quan báo chí, không có các cụm từ dễ gây nhầm lẫn là cơ quan báo chí hoặc sản phẩm báo chí nếu chủ thể đăng ký sử dụng không phải là cơ quan báo chí (Điều 9.5.d ).

(iii) Nghị định 147 hạn chế việc lựa chọn phương thức ký hồ sơ khi nộp hồ sơ “đăng ký sử dụng tên miền” (Điều 9.8). Một vấn đề chưa rõ đối với việc sử dụng “chữ ký số” đó là có thể sử dụng các ứng dụng “chữ ký số” của nước ngoài như “DocuSign” (vốn rất phổ biến trên thị trường) hay không?

(iv) Nghị định 147 hạn chế việc sử dụng các sub-domain name, theo đó “Cơ quan, tổ chức chỉ được sử dụng tên miền dưới tên miền đã đăng ký cho các đơn vị thành viên, các cá nhân đang làm việc trong cơ quan, tổ chức của mình” (Điều 9.10).

(v) Các tên miền (domain name) Việt Nam và tên miền quốc tế đều phải được đăng ký sử dụng đúng với quy định của Nghị định 147/2024/NĐ-CP và Thông tư 24/2015/TT-BTTT. Các doanh nghiệp cần kiểm tra lại tên miền (domain name) của mình đã được đăng ký sử dụng với Nhà quản lý tên miền quốc tế chưa.

(vi) Nghị định 147 quy định Giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp, Giấy phép/Giấy xác nhận thông báo cung cấp dịch vụ mạng xã hội không còn hiệu lực khi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp bị giải thể, bị phá sản hoặc trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội đã được chuyển nhượng cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp khác (Điều 24.7.b). Tuy nhiên không có quy định nếu doanh nghiệp sở hữu các Giấy phép này thay đổi chủ sở hữu thì các Giấy phép hết hiệu lực và phải được đăng ký mới. Đây là một nội dung cần lưu ý khi Doanh nghiệp có ý định thực hiện các thương vụ Mua bán & Sáp nhập trong tương lai.

(vii) Nghị định 147 quy định chi tiết về từng nội dung thông tin phải hiển thị và cách thức hiển thị từng nội dung cụ thể trên trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội (Điều 24.9). Các doanh nghiệp cần rà soát lại trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội của mình để đảm bảo đã hiển thị đầy đủ và đúng hình thức các nội dung thông tin theo quy định.

(viii) Nghị định 147 cũng bổ sung thêm rất nhiều quy định về hệ thống kỹ thuật, biện pháp kỹ thuật mà doanh nghiệp phải đáp ứng để: lưu trữ thông tin của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam; thực hiện xác thực tài khoản người sử dụng mạng xã hội bằng số điện thoại di động tại Việt Nam, Thiết lập cơ chế cảnh báo và sử dụng các công cụ lọc thông tin …

(ix) Nghị định 147 quy định Giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp đã được cấp theo Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Nghị định số 27/2013/NĐ-CP sẽ hết hiệu lực theo thời hạn đã được cấp, tuy nhiên “nếu có hoạt động liên kết với cơ quan báo chí để sản xuất nội dung” thì cần phải làm thủ tục cấp lại giấy phép này. Các doanh nghiệp cần rà soát lại trang thông tin điện tử tổng hợp của mình để thực hiện theo quy định.

(x) Nghị định 147 quy định Giấy phép cung cấp dịch vụ mạng xã hội đã được cấp theo Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Nghị định số 27/2013/NĐ-CP sẽ hết hiệu lực theo thời hạn đã được cấp, trong vòng 90 ngày kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài cung cấp thông tin xuyên biên giới vào Việt Nam và tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ MXH trong nước thực hiện xác thực những tài khoản đang hoạt động của người sử dụng dịch vụ MXH theo quy định (Điều 82.2).

Dịch vụ của ALTAS

(i) Thực hiện Rà Soát Pháp Lý đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ mạng xã hội, trang thông tin điện tử tổng hợp, đăng ký tên miền nhằm đánh giá sự tuân thủ Nghị định 147;

(ii) Tư vấn, soạn thảo các biểu mẫu tuân thủ của Nghị định 147 đối với doanh nghiệp;

(iii) Tư vấn, soạn thảo hồ sơ, thực hiện thủ tục đăng ký cấp Giấy phép/Giấy xác nhận thông báo cung cấp dịch vụ mạng xã hội;

(iv) Tư vấn, soạn thảo hồ sơ, thực hiện thủ tục đăng ký cấp Giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp;

(v) Tư vấn, soạn thảo hồ sơ, biểu mẫu về bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo vệ thông tin người chơi đáp ứng quy định pháp luật.

Kết luận

Nghị định 147 đưa ra một khuôn khổ quản lý toàn diện được thiết kế để tăng cường giám sát của nhà nước đối với các dịch vụ internet, đặc biệt là các dịch vụ do các thực thể xuyên biên giới cung cấp. Các doanh nghiệp trong và ngoài nước phải tiến hành xem xét kỹ lưỡng các yêu cầu mới này để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam. Các doanh nghiệp nên thực hiện Rà Soát Pháp Lý chuyên sâu bởi các Luật sư có kinh nghiệm để hiểu và đáp ứng các yêu cầu của Nghị định 147 trong quá trình hoạt động kinh doanh.

ALTAS LAW cam kết hỗ trợ các nhà đầu tư và doanh nghiệp trong giai đoạn đầy biến động này. Vui lòng liên hệ với Luật sư Thành viên Chris Luong tại email chris.luong@altas.vn nếu quý nhà đầu tư cần thêm thông tin chi tiết hoặc hỗ trợ thực hiện thủ tục pháp lý.

Bản quyền © 2025 ALTAS LAW. Bảo lưu mọi quyền. Quyền sở hữu: Tài liệu này và nội dung thể hiện trong đó (Tài Liệu) là tài nguyên độc quyền thuộc sở hữu độc quyền của ALTAS LAW (tức là ALTAS LAW, ALTAS CORP và các công ty thành viên). Việc sử dụng Tài Liệu này tự nó không tạo ra bất kỳ mối quan hệ hợp đồng hoặc bất kỳ mối quan hệ luật sư/khách hàng nào giữa ALTAS LAW và bất kỳ bên nào. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả Tài Liệu chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và có thể không phản ánh những quy định pháp lý mới nhất. Tất cả các tóm tắt về luật, quy định và thông lệ đều có thể thay đổi. Tài Liệu này không được cung cấp dưới dạng tư vấn pháp lý hoặc chuyên môn cho bất kỳ vấn đề cụ thể nào. Tài Liệu không nhằm mục đích thay thế cho việc tham khảo (và tuân thủ) các điều khoản chi tiết của luật, quy tắc, quy định hoặc biểu mẫu hiện hành nào. Khách hàng được khuyến cáo phải tư vấn pháp lý trước khi quyết định thực hiện hoặc không thực hiện bất kỳ hành động nào dựa theo thông tin nêu trong Tài Liệu. ALTAS LAW và các biên tập viên cùng các tác giả không đảm bảo tính chính xác của Tài Liệu và từ chối chịu bất kỳ trách nhiệm đối với bất kỳ bên nào liên quan đến hành động của họ dựa trên toàn bộ hoặc bất kỳ phần nào của Tài Liệu. Tài Liệu có thể chứa các liên kết đến các trang website bên ngoài và các trang website bên ngoài có thể dẫn liên kết đến Tài Liệu. ALTAS LAW không chịu trách nhiệm về nội dung hoặc hoạt động của bất kỳ trang website bên ngoài nào như vậy và từ chối mọi trách nhiệm liên quan đến nội dung hoặc hoạt động của bất kỳ trang website bên ngoài nào. Lưu ý: kết quả đã đạt được trong quá khứ không đảm bảo cho một kết quả tương tự trong tương lai, mỗi vụ việc đều có tính chất khác nhau.

Tác giả: Lương Văn Chương - Luật sư điều hành tại ALTAS và Đặng Thị Ngọc Lan - Trợ Lý Pháp Lý Cao Cấp

Ngày: 20/02/2025